Aby zrobić piwo w domu będziesz potrzebował: źródła ciepła (np.: kuchenki gazowej), składników (woda, słód, chmiel, drożdże) oraz trochę podstawowego sprzętu. Wiem, że słowo „sprzęt” brzmi dość poważnie ale spokojnie, sprzęt piwowara domowego jest nieskomplikowany, stosunkowo tani i powszechnie dostępny. Przynajmniej ten podstawowy i niezbędny, którego listę znajdziesz poniżej
Garnek z pokrywką, czyli nasza kadź zacierno-warzelna, zwykle o pojemności 30 litrów (taka wielkość pozwala przygotować jednorazowo 20-22 litry piwa). Może być tańszy emaliowany (ok 100-120 zł) lub droższy ze stali nierdzewnej (250-300zł).
2 fermentory (mogą być z tworzywa sztucznego), w tym jeden z kranikiem, a drugi z miejscem na rurkę fermentacyjną w pokrywie.
Rurka fermentacyjna (może być najprostsza plastikowa)
Wężyk silikonowy o długości minimum 1 metra do przelewania gorącej brzeczki piwnej
Wężyk igielitowy do przelewania zimnej brzeczki i piwa (długość 1-1,5 metra)
Termometr – do mierzenia temperatury piwa i brzeczki piwnej
Balingomierz/cukromierz – do pomiaru ilości cukru w brzeczce lub piwie
Łyga piwowarska, czyli duża łycha do mieszania w garze :)
Środek do dezynfekcji (np.: OXI)
Jodowy wskaźnik skrobi (płyn Lugola)
Filtrator ze stalowego oplotu
Rurka do rozlewu piwa z zaworkiem
Kapslownica do zakapslowania butelek z piwem
Butelki (mogą być z odzysku po piwie sklepowym. Pamiętaj tylko o ich umyciu i dezynfekcji)
Kapsle standardowe (26mm)


Składniki na piwo domowe – które są niezbędne i gdzie je kupić?

Większość sklepów posiada gotowe zestawy składników na piwa w różnych stylach. W takim zestawie znajdziesz zwykle odważone i ześrutowane słody, poporcjowany chmiel oraz podstawową instrukcję warzenia wybranego piwa.

Zwróć uwagę, czy do zestawu dodawane są drożdże. Jeśli nie, kup je osobno. Skorzystaj z sugestii sklepu, co do tego jakie drożdże będą najlepsze do wybranego przez Ciebie piwa. Moja sugestia jest taka, abyś na początku swojej drogi piwowarskiej używał drożdży suchych, a nie płynnych. Są one znacznie prostsze w obsłudze i tańsze :)

Jak się robi piwo domowe? Są dwa,a nawet trzy sposoby!

Piwo w domu można zrobić na 3 sposoby. Klasycznie, metodą zacierania słodu, dokładnie tak jak w prawdziwym browarze. Można też uwarzyć piwo z tzw. brewkit’u, czyli użyć puszki z nachmielonym płynnym ekstraktem słodowym. Ten drugi sposób to taka droga na skróty, gdzie oczywiście mniej się napracujemy, ale też mamy ograniczony wpływ na efekt finalny. Trzecia opcja to warzenie z niechmielonych ekstraktów, gdzie samodzielnie dodajemy chmiel. Zwykle piwa z ekstraktów, wcyhodzą lepsze i smaczniejsze niż te z brewkitów.

Niektórzy początkujący piwowarzy domowi najpierw warzą 1-2 warki z brewkit’u lub ektraktów, aby potem przejść na warzenie metodą zacierania, a inni (tak jak ja) stwierdzają, że nie będą sobie ułatwiać życia i od razu zaczynają z grubej rury, czyli od zacierania :) Wybór należy do Ciebie.

Poniżej przedstawiam Ci krok po kroku przepis na to, jak zrobić piwo domowe metodą zacierania słodu.


1. Zacieranie ziarna – Ześrutowany słód wsypujemy do kadzi zaciernej (w domowych warunkach „kadź” to zwykle duży garnek, o którym wspominałem wyżej), do której wcześniej wlewamy określoną w przepisie ilość wody. Całość podgrzewamy i przetrzymujemy przez określony czas w temperaturach wskazanych w przepisie. Podczas zacierania enzymy zawarte w słodzie „przerabiają” skrobię na cukry, które drożdże będą potem w stanie przefermentować.



2. Filtracja i wysładzanie – Po zakończeniu zacierania musimy oddzielić brzeczkę piwną (płyn powstały w wyniku zacierania) od słodu, czyli tzw. „młóta”. W tym celu zacier przekładamy (zwykle używając kubka lub małego garnka) do fermentora z kranikiem, w którego wnętrzu montujemy wcześniej filtrator z oplotu. Następnie czekamy ok 20 minut, aż zacier ułoży się w pojemniku.

Potem poprzez kranik i zamontowany na nim wężyk silikonowy przelewamy płyn, czyli brzeczkę piwną, z powrotem do umytego uprzednio gara. Pierwsze 1-2 litry bardzo mętnego płynu warto zlać do osobnego naczynia i zwrócić z powrotem do fermentora, aby przefiltrował się ponownie.

W trakcie przelewania do fermentora z zacierem dolewamy regularnie wodę w temperaturze ok 70-78°C. U mnie jest to zwykle 75/76 stopni celsjusza. Proces dolewania wody nazywa się wysładzaniem i ma za zadanie wypłukanie cukrów z ziarna.

Wodę dolewamy ostrożnie lejąc ją po ściance fermentora, aby nie zmącić zbytnio złoża filtracyjnego. Wysładzanie prowadzimy aż do uzyskania w garze warzelnym ok 3-4 litrów więcej, niż zakładana ilość brzeczki przed fermentacją. Na przykład - jeśli po gotowaniu powinieneś uzyskać 21 litrów brzeczki piwnej, to na tym etapie musisz mieć w grze ok 24 litry płynu.


3. Pomiar ekstraktu (BLG) brzeczki przedniej – po zakończeniu filtracji i wysładzania mieszamy brzeczkę piwną w garze, a następnie pobieramy chochlą niewielką próbkę płynu. Następnie za pomocą cukromierza zwanego też balingomierzem dokonujemy pomiaru gęstości brzeczki, czyli procentowej zawartości cukrów w brzeczce. Jest to tzw. pomiar ekstraktu brzeczki przedniej. Na tym etapie możemy np. rozcieńczyć brzeczkę, jeśli poziom ekstraktu wyszedł nam zbyt wysoki w stosunku do założeń receptury. Ekstrakt zwykle podajemy w stopniach Ballinga (BLG) lub stopniach Plato. Obie skale przelicza się 1 do 1.


4. Gotowanie – uzyskaną w wyniku filtracji brzeczkę piwną musimy doprowadzić do wrzenia, a następnie gotować przez minimum 60 minut. Zwróć uwagę, aby na czas gotowania uchylić pokrywę garnka po to, aby z brzeczki mogły odparować szkodliwe dla piwa substancje, głównie


5. Chmielenie – W trakcie gotowania dodajemy chmiel na goryczkę oraz aromat. Chmielenie zwykle odbywa się w kilku dawkach i jego schemat jest uzależniony m.in. od tego, czy piwo ma być mniej lub bardziej goryczkowe. O tym jak chmielić piwo przeczytasz w osobnym artykule.


6. Chłodzenie – Po zakończeniu gotowania brzeczkę piwną musimy schłodzić do temperatury zadania drożdży. Od tej pory wszystkie czynności musisz wykonywać z największą starannością, a cały sprzęt, jaki będzie miał kontakt z brzeczką, musi być zdezynfekowany.

Piwo w domowych warunkach najlepiej schłodzić chłodnicą zanurzeniową, ale jeśli jej nie masz to nic straconego. Ja przez pierwsze miesiące warzenia nie miałem chłodnicy i dawałem radę! Aby schłodzić brzeczkę możesz włożyć gar do wanny z zimną wodą albo, jeśli za oknem jest zimno, wystawić go na balkon lub do ogrodu (oczywiście gar musi być przykryty! Pamiętaj o sterylności).

Do jakiej temperatury schładzamy brzeczkę? Dla piw górnej fermentacji (piwa typu ALE) jest to temperatura w okolicy 18-20°C, a dla piw dolnej fermentacji (piwa typu LAGER) będzie to przedział 8-12°C. W przypadku piw domowych zwykle mamy do czynienia z piwami fermentacji górnej (ALE), gdyż dużo trudniej jest w warunkach domowych prowadzić fermentację w temperaturach 8-12°C, choć i na to są sposoby.


7. Pomiar ekstraktu brzeczki nastawnej – zanim zaszczepimy brzeczkę drożdżami, musimy ponownie sprawdzić poziom ekstraktu (BLG). Gotowanie zagęściło brzeczkę, więc pomiar z pewnością wskaże wynik wyższy niż przed gotowaniem. Po co to robimy? Ponieważ znając „początkowe BLG” (ekstrakt początkowy) przed zadaniem drożdży oraz „BLG końcowe” (ekstrakt końcowy) mierzone po zakończeniu fermentacji, możemy określić poziom alkoholu w gotowym piwie. Robi się to odejmując BLG końcowe piwa od BLG początkowego i dzieląc uzyskany wynik przez 2 (dokładnie przez 1,938). Wynik równania wskaże woltaż naszego piwa.